Leo Triplet, znany również jako Tryplet Lwa, to jedno z najbardziej malowniczych skupisk galaktyk na niebie wiosennym. Znajduje się w gwiazdozbiorze Lwa, w odległości około 35 milionów lat świetlnych od Ziemi. Grupa ta składa się z trzech spiralnych galaktyk: M65, M66 oraz NGC 3628. Na wykonanym przeze mnie zdjęciu w technice LRGB wyraźnie widać różnice w budowie każdej z nich — od spokojnej, zwartej struktury M65, przez dynamiczne, wygięte ramiona spiralne M66, aż po majestatyczną sylwetkę NGC 3628 widzianą dokładnie z boku. Ze względu na swoje charakterystyczne „spłaszczone” położenie i ciemny pas pyłu, NGC 3628 zyskała przydomek Galaktyka Hamburger.
Choć na pierwszy rzut oka galaktyki te wydają się być spokojne i odizolowane, w rzeczywistości są ze sobą silnie powiązane grawitacyjnie. Oddziaływania pływowe, zachodzące na przestrzeni milionów lat, prowadzą do deformacji ich ramion spiralnych, wyrzutów materii i zmian morfologicznych. Przykładem jest wyraźny ogon pływowy rozciągający się od NGC 3628 — pozostałość po bliskim spotkaniu z sąsiadką. Takie interakcje mogą także prowadzić do wzmożonej aktywności gwiazdotwórczej, szczególnie w obszarach, gdzie gaz i pył zostały sprasowane przez siły grawitacyjne. Leo Triplet jest więc nie tylko estetyczną perełką na nocnym niebie, ale również fascynującym polem badań dla astrofizyków analizujących mechanizmy formowania gwiazd i ewolucji galaktyk.
W centrach wszystkich trzech galaktyk z Leo Triplet znajdują się supermasywne czarne dziury, choć żadna z nich nie wykazuje intensywnej aktywności typowej dla tzw. AGN (aktywnych jąder galaktycznych). Obserwacje radiowe sugerują jednak pewną emisję z jądra M66, co może świadczyć o umiarkowanej akrecji materii. Cała grupa należy do większej struktury lokalnej w gwiazdozbiorze Lwa i stanowi doskonały przykład tego, jak na przestrzeni miliardów lat grawitacja potrafi kształtować kosmiczne pejzaże. Możliwość uwiecznienia tego procesu na zdjęciu — nawet w jednej klatce — to dla astrofotografa czysta przyjemność i przypomnienie, że każda galaktyka, choć oddalona o dziesiątki milionów lat świetlnych, żyje i zmienia się w rytmie praw fizyki, które obowiązują wszędzie we Wszechświecie.
Informacje techniczne:
- LRGB – 4 x 80 x 300s (łączny czas naświetlania to ponad 26 godzin)
- TS APO 140/910 z korektorem pola i kamerą QHY600PH z filtrami Antlia
- Montaż iOptron CEM70EC z prowadzeniem William Optics GuideStar 61/320 & ASI178MM
Kawał świetnej roboty 👍
Przepiękna praca , hamburger wymiata 💪
Wielkie dzięki za miłe słowa 🙂